DE LAATSTE RECHTE LIJN VAN DE TRÖCKENER KECKS
Nog een paar keer slapen en het is afgelopen met Tröckener Kecks. Na twintig jaar, twaalf cd's en meer dan duizend optredens heeft de Nederlandse groep de eindsprint ingezet met een afscheidstournee die op 30 december de laatste halte bereikt in Leiden. Nu vrijdag treedt het Amsterdamse vijftal voor het laatst in België op, maar tijdens een exclusief afscheidsinterview weigert Rick de Leeuw emotioneel te worden. 'Ik ben vooral vreselijk benieuwd naar wat erna zal komen.'

Rick de Leeuw slentert door de gangen van de VRT-studio waar De Laatste Show wordt opgenomen. Hij slaat een praatje met de medewerkers, is vol lof over de gelegenheidsmuzikanten waarmee hij later op de avond de nieuwe single 'Ren Jongen Ren' zal spelen, en lurkt aan een blikje bier. Op het eerste gezicht ziet hij er niet zo anders uit dan toen hij voor het eerst met de Kecks het podium opstapte: een boomlange slungel met pekzwart geverfd haar, een gelooid gezicht en een iets te luide stem. Enkel zijn grijze wenkbrauwen verraden dat de zanger intussen naar een hogere leeftijdscategorie is geklommen, en ook tijdens ons gesprek klinkt hij wat bedachtzamer dan vroeger. Eigenlijk is het vreemd dat uitgerekend de Tröckener Kecks ermee kappen. Het vijftal leek immers tot in het kleinste detail tegemoet te komen aan het idylische beeld dat je met een rockgroep associeërt: kameraden die gezworen hebben om altijd tieners te blijven, over meisjes en voetbal zingen en na een optreden met zijn allen nog even doorzakken bij een pilsje en een sigaret.
'Het is inderdaad waar dat je niet zomaar een beetje in de Kecks kunt spelen', stelt De Leeuw wanneer we ons even later in een leegstaand vergaderzaaltje hebben teruggetrokken. 'En zelfs in deze fase van de groep voelt dat nog steeds zo. Ik heb nog geen concreet idee van wat ik volgend jaar ga uitrichten. Ik loop wel met plannen rond, maar die probeer ik ook voor mezelf zo vaag mogelijk te houden. Zolang de groep bestaat, vind ik het helemaal niet netjes om al na te denken over wat ik acheraf zal doen.'
Een echte aanleiding om te stoppen was er volgens de zanger niet. 'In zekere zin is het gewoon uit de lucht komen vallen. Na >tk, onze vorige cd die zowel creatief als in de waardering door de pers en het publiek een hoogtepunt bleek, wilden we aan een opvolger beginnen. Met >tk hadden we destijds een gezamelijk doel voor ogen: we moesten een soort comeback maken, en dat was glansrijk gelukt. Alleen bleek de eensgezindheid dit keer ver te zoeken. Iedereen had zo zijn eigen idee hoe de nieuwe plaat moest klinken en het bleek niet mogelijk om daar één duidelijke visie uit te destilleren. Toen opperde iemand dat we in dat geval maar beter elk onze eigen plan konden trekken, en dat leek een logische conclusie.'

Want waarom zouden we al onze energie steken in het elkaar ervan te overtuigen dat we die of die kant uit moeten gaan? Ik vond ook niet dat ik het recht had om de rest van de groep een richting in te duwen waar ze zich helemaal niet mee kon identificeren.
Misschien was het wel mooi geweest om elkaar halverwege tegemoet te komen, maar in dit geval zou elke cd een stap terug zijn geweest in vergelijking met de vorige. En dat wilde niemand. Natuurlijk had ik moeite om te wennen aan het idee dat de Kecks er een streep onder zouden zetten. Ik kon dat gevoelsmatig nog niet rijmen, maar rationeel begreep ik meteen dat het de juiste beslissing was.

Toch merk je in een gesprek met de Leeuw dat hij nog steeds veel genegenheid voelt voor de groep waarvan hij twintig jaar de aanvoerder is geweest. 'Nu we in de laatste rechte lijn zitten, worden de optredens er eigenlijk alleen maar beter op. We staan twee en een half uur hypergeconcentreerd op dat podium en spelen met volledige overgave. Dat vind ik zo mooi aan deze groep. Zodra we de bühne opstappen, bestaat er geen verleden en geen toekomst meer. Dan telt alleen hier en nu. Tijdens een optreden sta je los van tijd en ruimte. Zelfs als ik stekende kiespijn heb, is dat in de loop van het optreden verdwenen. Vorige week had ik nog een enorme blaar op mijn vinger. De pijn was nauwelijks te verdragen, dus ik meteen naar het ziekenhuis om dat ding open te laten snijden. Gek genoeg had ik daar tijdens het concert helemaal niets van gemerkt.

De zanger stelt dat datgene waar de Kecks in het begin naar streefden door de jaren ook in vervulling is gegaan. Een beetje als een partij die zichzelf opheft nadat ze al haar ambities verwezenlijkt heeft. 'Ik heb geleerd om naast het podium iemand anders te zijn. De machorocklul bewaar ik voor de optredens. Maar Rick de performer kijkt enorm neer op de Rick die door de week lekker thuis zit. Dat vindt hij maar een pathetische figuur. Andersom werkt dat ook, en daar ben ik ontzettend blij mee. Stel dat ik thuis of in de supermarkt plots de rockster uit ga hangen. Dat zou ik toch een beetje gênant vinden.'
'Die twee uitersten maken weliswaar deel uit van mezelf, maar ik heb ze weten te kanaliseren. De geldingsdrang die zich in onze begindagen te pas en te ompas manifesteerde, kan ik nu heel precies richten naar de plek waar ik daar het meeste voordeel bij doe: het podium. Ik vind het heel belangrijk om thuis teksten te schrijven die zich in een heel ander kader afspelen, die veel beschouwender zijn dan wanneer de uitvoerende Rick het voor het zeggen zou hebben. Die is al lang blij wanneer hij vooraan op het podium mag staan om de bink uit te hangen, terwijl de tekstschrijver dat soort aandacht niet zo nodig heeft. Die twee facetten van mijn persoonlijkheid voeden elkaar dus wel, maar desondanks begrijpen ze elkaar steeds minder.'

Rick de Leeuw weet nu al dat hij de bink, de performer in zichzelf zal missen. Maar tegelijk beseft hij als geen ander dat het belangrijk is op het juiste moment te stoppen. 'Dat podium moet je laten aan jonge kerels die hongerig en gretig aan het begin van hun carrière staan. Ik zie te veel vijftigers optreden waarvan ik het gevoel heb dat ze eigenlijk een bedrijf zijn geworden. Je groep op het juiste moment ontbinden, heeft ook iets met waardigheid te maken. Vorig jaar zag ik The Sweet optreden en dat was echt verschrikkelijk. Door hen aan het werk te zien, weet ik dat de Kecks nog steeds aan de juiste kant van de streep staan. Maar als we zouden blijven doorgaan, bestaat het gevaar dat we vroeg of laat ook zo eindigen. En dat wil ik koste wat het kost vermijden. Want logischerwijs herkent niemand dat punt ooit bij zichzelf, geeft niemand graag toe dat hij eigenlijk iedere vorm van zelfrespect met de voeten heeft getreden.'

Het mag duidelijk zijn: De Leeuw is apetrots op wat hij met zijn bandje heeft verwezenlijkt. En hij is ook niet vals bescheiden wanneer je hem vraagt naar de invloed die Tröckener Kecks heeft gehad op andere, jongere groepen. 'Ik geloof wel dat we een schakel zijn geweest in de ontwikkeling van de Nederlandstalige rock. Dat we er zelfs mee van aan de wieg hebben gestaan. Vroeger speelde je ofwel rock-'n-roll, ofwel zat je in het Nederlandstalige repertoire. En dat stond dan meestal voor muffe kleinkunst of cabaret. Neerlands Hoop deed wel eens vier minuten een rockband na, maar onmiddellijk nadien gingen ze toch weer mopjes vertellen.'
'Wij zijn een van de eerste bands geweest die Nederlandse teksten met rauwe punkrock gecombineerd hebben, en dat heeft men vooral in België steeds bijzonder goed gewaardeerd. Ik glunder nog elke keer wanneer ik hoor dat Noordkaap, Gorki en De Mens ons als een inspiratiebron naar voren schuiven, want ik heb veel bewondering voor wat zij doen. Soms ben ik zelfs een beetje jaloers. In Nederland is er veel minder talent. Zelfs veel jonge groepen komen daar niet eens in de buurt van wat wij tien jaar geleden al deden. Die zijn gewoon niet goed genoeg.'
Intussen komt de dag van de laatste keer angstwekkend dichtbij, maar Rick de Leeuw blijft er vrij filosofisch bij, 'Na het laatste bisnummer van het laatste concert gaan we gewoon met zijn allen een biertje drinken. Het valt natuurlijk nooit te voorspellen, maar ik denk niet dat er tranen zullen vloeien. Ook al omdat we het gevoel hebben dat we momenteel onze allerbeste concerten geven. Het is allemaal heel intens. Misschien komt dat net doordat het einde in zicht is. De laatste flikkering van een lamp is ook altijd heel hevig. Zo'n afscheidstournee is bovendien een hele mooie manier om er een punt achter te zetten. Liever dat dan ergens in een of ander boerengat boos de deur achter je dicht te gooien en nooit meer om te kijken. We brengen nu wel plots veel meer volk op de been. Er zijn zelfs fans die ons nu in twee maanden tijd dertig keer hebben gezien. Heel bizar is dat. Maar ook heel bijzonder.'

'Toen bekend werd dat we zouden stoppen was dat meteen een hoofdpunt op het televisiejournaal, en de dag nadien stonden we op de voorpagina van elke krant. Dat vond ik wel mooi. Vooral omdat ik heel goed besef dat we in die twintig jaar veel meer bezig zijn geweest met het verwerken van tegenslagen dan het genieten van ons succes. Al wil ik zeker niet klagen, want de mooie momenten - dat eerste singletje, ons eerste optreden, op Pinkpop mogen spelen - waren talrijk en intens. En evenmin onbelangrijk: mijn geografische kennis is haast niet meer te overtreffen. Doordat we zo vaak in België en nederland hebben gespeeld, weet ik nu altijd precies waar ik ben. Ik herken overal dingen, heb overal vrienden wonen. Dus zelfs in het kleinste dorp voelt het aan alsof ik weer een beetje thuis kom. En dat is een groot goed. Dat warme gevoel om overal welkom te zijn, is misschien wel het mooiste wat ik aan twintig jaar Tröckener Kecks heb overgehouden.'